-
1 dies
1. diēs, ēī (арх. gen. diē P, Sl, V и diī V) m., f. (в pl. тк. m.)m.1) деньpostero die C, postera die Sl, altero die и postridie ejus diei Cs на — другой деньdiem ex die expectare C и diem de die prospectare L — со дня на день ожидатьhesterno (hodierno) die C etc. — вчера (сегодня)multo die Cs (ad multum diem C или ad multum diei L) — до позднего дневного часаad diem secundo vel tertio Treb — два-три раза в деньbis in die C и bis die CC — дважды в деньdiem noctemque Cs, dies noctesque C и nocte dieque M — день и ночь (круглые сутки, беспрерывно); d. ( или d. natalis C и d. natalicius M) день рождения (d. meus C)plurium dierum hiems PJ — буря, длившаяся (длящаяся) ряд днейd. supremus O, Nep etc. — день смерти (смертный час)obire diem supremum Nep (suum C), obire diem Nep или diem fungi Just — умереть2) время (d. levat luctum C; тж. d. adĭmit aegritudinem Ter)ante (suam) diem V — прежде времени, безвременно или O до срокаpaucis illis diebus C — на этих днях, несколько дней тому назадdie aliquid vendere Cato — продать что-л. вовремя3) погода (d. tranquillus PM); климатические условия (sub quocumque die Lcn)4) свет ( non cernitur dies PM)5) дневной путьdierum plus triginta in longitudinem patere L — простираться на тридцать дней пути с лишком6) дата, число ( epistulae C)2. f. преим. (у C всегда)1) срокdiem dare (dicere) C, Cs — назначить день, срокemere aliquid in diem Nep или die caecā Pl — покупать что-л. в кредитd. pecuniae C, L и d. solutionis Dig — срок платежаd. annua C — годичный срок (платежа)aliquā die Pt — в какой-л. день, когда-нибудь2) отсрочка, передышка ( postulare perexiguam diem C) -
2 singuli
singulī, ae, a num. distr. [pl. к singulus ]1) по одному2) поодиночке, порознь, каждый отдельно (legiones singulas ponere C; in singulis rebus C)singulis diebus (in singulos dies) C — каждый день, ежедневноne agam de singulis C — чтобы не входить мне в отдельные частности. — см. тж. singulus -
3 laedo
laesī, laesum, ere1) повреждать, портить (l. frondes O); ранить, натирать ( lora laedunt bracchia Pl); поражать ( a cuspide laesus O); дурно влиять на здоровье, (по)вредить ( ne te frigora laedant H)zonā l. collum H — удавиться поясом (повеситься на поясе)l. fidem C — не держать слова3)а) раздражать (singulos, universos Sl; oculos alicujus Sen)б) оскорблять, огорчать (aliquem aliquā re Ter, C, Sl etc.)4) причинять вред, досаждать ( testis laesit eum O)tarde, quae credĭta laedunt, credĭmus O (впоследствии погов.) — мы с трудом верим тому, чему верить тяжело -
4 volvo
volvī, volūtum, ere1) катать, катить, сбрасывать ( saxa in aliquem Sl); скатывать ( scarabaeus pilas volvit PM)2) med.-pass. кататься, валяться ( in tenebris volvi caenoque Lcr); катиться ( lacrĭmae volvuntur V)3) вращать ( cylindrus volvitur C); поворачивать ( oculos huc illuc C); крутить, кружить, вздымать вихрем, клубитьignem sub naribus v. V — испускать пламя из ноздрейv. orbem L — образовать окружность, стать кругомv. turmas L — сомкнуть отряды в кругut idem in singulos annos orbis volveretur L — поскольку ежегодно повторялся один и тот же круг событий4) валить (на землю), опрокидывать ( multos seminĕces V)volvi arvis (humi) V — упасть (рухнуть, покатиться) на землю5) разворачивать (для чтения), читать ( libros C)6) (бегло) произносить (verba uno spiritu C; facile sententias verbis C)7) обдумывать, обсуждать (multa cum animo suo Sl; plurima per noctem V); лелеять в мыслях (bellum L, T)8) носить в душе, вынашивать, таить в себе, хранитьv. iras in pectore L или irarum fluctūs sub pectore V — быть обуреваемым гневом9) переживать, переносить, испытывать ( tot casūs V)10) просуществовать, прожить (pronos menses H; multa saecula Lcr)11) определять, устраивать, предопределять ( humana negotia QC) -
5 per
(praep.) 1) чрез или по, a) о месте, напр. ad hortum per domum aditus (1. 41 pr. D. 8, 2. 1. 4 § 5 D. 1, 16);b) о времени, к, во время, в продолжение, per id temporis etc. (1. 1 § 2 D. 2, 12);
per totam noctem vigilare (1. 3 § 3 D. 1, 15. 1. 35 D. 1, 3);
per singulos annos, menses, dies (1. 8 § 6 D. 2, 15);
c) чрез, посредством, при помощи, per iudicem reposcere (1. 13 D. 4, 2. 1. 3 § 1. 1. 9 pr. eod.);
per calumniam (см.); (1. 17 § 1. 2. 1. 40 § 3 D. 2, 14. 1. 5 D. 12, 1. 1. 57 D. 24, 1. 1. 23. 49 pr. D. 45, 1. 1. 49 § 1 et seq. 1. 50 pr. eod. 1. 22 D. 21, 1. 1. 1 § 2 D. 41, 2);
per servum aut filium (1. 5 eod. 1. 12 § 2 D. 49, 15. 1. 3 pr. D. 43, 24. 1. 1 § 3 D. 47, 10. 1. 18 § 5 eod.);
2) по причине, по, из, per imperitiam (vel rusticitatem) committere, facere aliquid (1. 6 § 7 D. 1, 18. 1. 7 § 4 D. 2, 1. 1. 53 D. 50, 17. 1. 26 § 4 D. 4, 6. 1. 9 § 5 D. 1, 16. 1. 9 pr. D. 28, 2. 1. 14 D. 1, 18. 1. 26 § 3. D. 12, 6. 1. 15 § 1 eod.). 3) по, на основании, amplius capere, quam per legem Falcidiam licuerit (1. 31 D. 35, 2. 1. 29 § 1 D. 22, 6. 1. 73 D. 45, 1. 1. 186 D. 50, 17);per se обоз. сам по себе, для себя, напр. per se partes suas vendere, прот. communiter cum aliquo (1. 62 D. 17, 2. 1. 10 § 1 D. 41, 3. 1. 3 § 1 D. 41, 2).
4) при клятвах - ради, напр. iurare per deum etc. (см. iurare). 5) очень, чрезвычaйно = perquam, в соединении с другими словами для усиления значения = пре, напр. interpretatio perdura et pernimium severa (1. 2 § 1 D. 48, 3);per contrarium = e contrario (1. 28 D. 3, 3).
periniquum (1. 29 D. 26, 7);
perabsurdum (1. 17 § 22 D. 47, 10. 1. 1 pr. D. 26, 10);
permodica dos (1. 20 § 1 D. 11, 7);
perraro (1. 5 D. 1, 3. 1. 3 pr. D. 4, 4. 1. 9 D. 1, 1. 1. 1 § 1 D. 1, 7. 1. 2 § 1 D. 37, 11).
См. также в других словарях:
DIES — I. DIES Nicanoris, Festum Iudaeorum, de quo infra in voce Iudith. Diespiter, Iuppiter, quasi diei, i. e. lucis pater, uti Macrob. interpretatur. Hostat. l. 1. Carm. od. 34. v. 5. Namque Diespiter Igni corusco nubila dividens. Et idem l. 3. Carm.… … Hofmann J. Lexicon universale
OBOLUS — Graece ὀβολὸς, nummi genus minutum. Nomen tulit, quod Atheniensium nummus Ὀβολὸς obelum in cusum ostentaverit: an potius a figura obeli, quam primitus habuit. Ita enim Eustathius in Il. α. Ὀβολὸν σιδήρου ἔλασμά τι ἔλεγον. χῆμα μὲν πῶς ἔχων ὀβολοῦ … Hofmann J. Lexicon universale
FOENUS — ex fetu, i. e. partu pecuniae, ut Gr. τόκος ἀπὸ τοῦ τίκτειν, Varro. Alii a fundo, quia fructus fundit: vel a fetendo, quod eiusmodi lucrum feteat in Rep. primitus appellabatur naturalis terrae fetus, postea per translationem, nummorum fetum… … Hofmann J. Lexicon universale
CANON — I. CANON Graece Κανὼν, regula, ad quam praeducebantur lineae. Epigrammata dedicatoria, ἀπὸ ταχυγράφων: Καὶ κανόνα γραμμῆς ἰθυπόρου ταμίην: dirigentem videl. stilum ferreum vel plumbum, ut lineae, quibus scriptura instaret, rectitudinem haberent… … Hofmann J. Lexicon universale
TRIOBOLUS — apud Athenienses, pecunia erat, quae dabatur τοῖς εκκλησιάξουσιν, id est, civibus, qui Comitiis seu contioni intererant, unde et τὸ εκκλησιαςτικὸν audit apud Scriptores. Quatuor enim singulis annis statae erant contiones, κυρίαι Ε᾿κκλησίαι… … Hofmann J. Lexicon universale
chascun — Chascun, ou Chasque, Quicunque, Quilibet, Quisque, Vnusquisque, Quiuis. Chacun en tant qu il luy touche. Quisque pro sua parte. Chacun de ceux qui sont scavans, ou Tout homme scavant desprise cela, Doctissimus quisque contemnit hoc. Chacun en son … Thresor de la langue françoyse
jour — Jour, m. Dies. Semble qu il vient de Diurnus, ostant la lettre d, et changeant i, voyele en i consonante. Les Hebrieux disent Iom, pour jour, dies, comme se dit aussi en aucunes provinces de ce Royaume où on dit es Joun, pour il est jour, Dies… … Thresor de la langue françoyse
DEBITUM — apud Romanos probabatur vel Expensi latione; (Cum enim creditor pecuniam numeravit ex arca sua, nomen illius cui ea dederat, in tabulis, cum summa debiti. perscribebat: quae tabulae ersi domesticae, in iudicio fidem faciebant pecuniae creditae)… … Hofmann J. Lexicon universale
Nazarener (Religion) — Nazarener bzw. Nazoräer ist ein neutestamentliches Synonym und oft verwendeter Beiname des Jesus von Nazaret und der Name religiöser, zumeist christlicher Gruppen. Zwischen den beiden Formen des Wortes wird in den etlichen Übersetzungen der… … Deutsch Wikipedia
Te Deum — Taufe des Augustinus durch Bischof Ambrosius Te Deum (von lat.: Te Deum laudamus, „Dich, Gott, loben wir“) ist der Anfang eines feierlichen, lateinischen Lob , Dank und Bittgesangs der christlichen Kirche. Der Form nach handelt es sich dabei… … Deutsch Wikipedia
Te Deum — Ambrosian Hymn redirects here. For hymns written by Ambrose, see Ambrosian hymns. See also Te Deum (religious service) The Te Deum (also known as Te Deum Laudamus, Ambrosian Hymn or A Song of the Church) is an early Christian hymn of praise. The… … Wikipedia